In 1443 werd er in Baflo een multi-talent geboren: Rudolf Agricola. Deze geleerde was een van de grondleggers van het humanisme in Noord-Europa. Wandel de Nederlandstalige rondwandeling van vier kilometer om te zien waar deze beroemde humanist bijna 600 jaar geleden liep en wat daar nu nog van over is. 

In de voetsporen van Agricola

original

image.w500

Jimbo

Van Groningen naar De Punt of van De Punt naar Groningen.
Clarapad, ook wel Via Clara genoemd, is een lange-afstand-pelgrimsroute in afzonderlijke trajecten ter ere van het 300-jarig bestaan van het klooster Sint-Josephsberg in Megen in Nederland. Hier wonen en werken de clarissen zusters in stilte. Het Clarapad tot Megen werd op 4 juli 2021 cadeau gegeven aan de zusters die tot aan de dag van vandaag de Heilige Clara van Assisi volgen. Clara is de eerste volgeling van de Heilige Franciscus van Assisi. Franciscus is bekend geworden door zijn bijzondere leefregel, dierendag en de kerststal. De Heilige Clara van Assisi is minder bekend. Zij was de eerste vrouwelijke abdis met een goedgekeurde levensvorm. Zij onderhield het Evangelie van onze Heer Jezus Christus en leefde in gehoorzaamheid, zonder eigendom en in kuisheid. Deze levensvorm werd niet alleen bevestigd door de Paus, maar werd ook nageleefd door de eerste Orde van de Clarissen in het klooster van San Damiano in de stad Assisi gelegen in Italië. Het Clarapad en vanaf Megen de Via Clara, is een bedevaart die uiteindelijk naar de Basiliek van Santa Chiara in Assisi in Italië gaat waar Clara ligt begraven. Vanaf Assisi gaan Franciscus en Clara hand in hand naar Rome. Deze pelgrimage verbindt kerken, kloosters, belevings- en meditatieplekken. Bij de voorbereiding van uw pelgrimsroute Clarapad-Via Clara is het verstandig om te kijken of er wijzigingen zijn in het traject. U kunt dit vinden op www.pelgrimsrouteclarapad.nl en/of www.viaclara.eu. Ook is het handig om de site van de ‘Vereniging Pelgrimswegen naar Rome’ te gebruiken. Vrede, alle goeds en een gezegende pelgrimage toegewenst.

Clarapad-Via Clara  Groningen-De Punt VV. Traject I

Deze familiestruintocht geeft je met overpeinzende vragen een beeld van het leven in Leermens in de vorige eeuwen.

De vragen bij de punten in deze tocht zijn  gericht op  de jeugd, maar ook  voor ouderen zitten er leuke 'weetjes' en ontdekkingen in.

Veel belevingsplezier. 

Struintocht  Verborgen Leermens

Op de audiotour wordt u begeleidt door Nane van der Molen. 

De tour begint bij de ingang aan de zuidzijde van de kerk

Druk op de Playknop om de tour te starten.

Audiotour - De verhalen van de eeuwenoude Donatuskerk

image.video-frame.w500

Deze audio-ervaring speelt verhalen af bij specifieke audiopunten. In de 'struun'-modus ontdek je zelfstandig de stad en bepaal je je eigen route naar het volgende punt.

====================

In Groningen staan unieke historische structuren bekend als 'gasthuizen', in tegenstelling tot de 'hofjes' die je in andere Nederlandse steden vindt. Deze benaming belicht hun oorspronkelijke functie: het bieden van onderdak aan armen, zieken en pelgrims sinds de middeleeuwen.

TIP: spreek met jezelf af dat je per hofje één (en ook niet meer) zwart-wit foto maakt. 

Een markant voorbeeld is het Pelstergasthuis, oorspronkelijk opgericht als pelgrimsoord, gelegen aan de rand van de historische binnenstad. Deze gasthuizen zijn met de tijd geëvolueerd. Vanaf het jaar 1600 transformeerden ze naar bejaardentehuizen, specifiek gericht op de verzorging van 50-plussers.

Deze gasthuizen zijn niet alleen fysieke overblijfselen uit het verleden, maar ook symbolen van de gemeenschapszin en zorgzaamheid die de stad Groningen kenmerken. Ze bieden een fascinerende inkijk in hoe de stad haar meest kwetsbare inwoners heeft ondersteund en blijven een belangrijk onderdeel van het culturele erfgoed van Groningen.

'Struun' door de Gasthuizen van Groningen: Een Audio beleving op het Verleden

De Maria Lichtmis Wintertocht wordt jaarlijks rond twee februari  georganiseerd met ontmoeting, cultuur en lekkernijen langs de vier kerken van Eenum, Leermens, ’t Zandt, Zeerijp.

Gedurende de rest van het jaar is de route ook toegankelijk en van 1 april tot 1 oktober zijn de kerken ook open. De gezelligheid, muziek en kunst en al het lekkers moet je dan zelf verzorgen.

Over Maria Lichtmis
Begin februari voelt het vaak nog als hartje  winter, maar de dagen beginnen al merkbaar  te lengen. In de tijd dat deze kerken gebouwd  werden – de Middeleeuwen – werd het jaar  beleefd volgens het ritme van de kerkelijke  agenda. Heiligendagen speelden daarin een  belangrijke rol. Op 2 februari was het Maria  Lichtmis. Dit was één van de twee dagen  waarop de plattelandsbevolking van werk of hoeve kon veranderen (de andere dag was 11  november, Sint- Maarten). In de loop der eeuwen werd het traditie om op deze dag  pannenkoeken te bakken.  De vorm en kleur van de pannenkoeken worden ook gezien als een verwijzing naar de zon en het licht. De traditie zegt dat wie met Lichtmis pannenkoeken eet een voorspoedig jaar zal hebben.

Foto: Teunis Haveman.

Maria Lichtmis Wandeltocht

Deze wandeling voert onder andere. langs de wierde van Baflo, de Laurentiuskerk, het hoogholtje en de villa-boerderij op het voormalige borgterrein Meyma. Verspreid over de hele route tref je borden aan met daarop gedichten in het Gronings. 

De route start bij het dorpshuis aan de Heerestraat 21 in Baflo en is bewegwijzerd met geel-rode voetjes.

Grunneger Toalroute Baflo

Drie boerderijen, minder dan een handvol woonhuizen, een kleine begraafplaats en een waterplas waar ganzen en steltlopertjes in het rond plonzen: meer is Maarhuizen bij Winsum niet. Meer hoeft ook niet. De wierde Maarhuizen is een kleine, maar grootse plek, een historisch baken op het Hogeland. Je bent welkom op Maarhuizen van zonsopgang tot zonsondergang.

Deze luisterwandeling is gemaakt door Club Nel (tekst: Anna Raadsveld en Lisa Frenkel, muziek Stan Vreeken (liedjes) en Mats Voshol (compositie). De route is mede mogelijk gemaakt dankzij subsidie van het Waddenfonds.

Luisterwandeling Op Maarhuizen

Het wierdendorpje Rottum vormde eeuwenlang de locatie van een Benedictijner klooster. Ietsje verderop op de wierde Helwerd zou bovendien een groots wonder plaatsgevonden hebben. Beide waren lang geleden, maar de sporen ervan zijn nog steeds zichtbaar. In Helwerd ontmoette missionaris Liudger de blinde zanger Bernlef. Na een handoplegging kon deze weer zien. De kerk van Rottum is gebouwd op de fundamenten van de kloosterkerk. Aan de rand van het kerkhof staat misschien wel het kleinste huisje van Groningen;  ’t Hoeske van Thais Joaptje. 

De route is samengesteld door Cecile Bol

Religieuze sporen bij Rottum

Deze wandeling combineert een ommetje door Uithuizen met een bezoek aan de Menkemaborg. Het dorp telt een aantal bijzondere kerken, een fraai molencomplex en een karakteristiek dorpshaventje. Slenterend door Uithuizen maakt u kennis met het rijke verleden en de levendige dorpssfeer. Bijzonder is bovendien dat Uithuizen het startpunt is van het Jacobspad, een route die onderdeel uitmaakt van de pelgrimstocht naar het spaanse Santiago de Compostela.

MEER INFORMATIE:
Toeristisch Info Punt Uithuizen, Wereldwinkel
Oosterstraat 15  9981 CN  Uithuizen
0595-435508

Meer informatie over de regio is te vinden op:
www.waddenland.groningen.nl

Deze fietsroute kwam tot stand dankzij de voormalige gemeente Eemsmond en de Provincie Groningen. 

Ommetje door het rijke verleden van Uithuizen

publishedLiveRoute

Wandelend door het rijke akkerbouwgebied tussen Zoutkamp en Ulrum is nauwelijks voor te stellen dat het land hier ooit zout was en dorpjes als Houwerzijl en Vierhuizen direct aan zee lagen. Maar het zoute land werd zoet en de vissers en zeelieden hebben allang plaatsgemaakt voor landbouwers. De dorpjes zijn tegenwoordig ook in trek bij mensen die de rust en weidsheid van het Groningerland zoeken. Op deze route volg je het spoor van een oude kwelderwal en ervaar je de intimiteit van voorchristelijke wierdendorpjes. In de polders zijn de weidsheid en monumentale boerderijen indrukwekkend. Ondertussen sta je stil bij een verdwenen dorpje, spoed je je door een Spookbos, en maak je kennis met een orthodoxe dominee en het visserijverleden van Zoutkamp. 
 
De thematische routes zijn een initiatief van Stichting Promotie Waddenland en Knowlogy (ontwerper themaroutes) en worden mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Provincie Groningen. 
Omslagfoto: Ype Poortinga

Verhalen van het zoute land

26 eeuwen, oftewel 2.600 jaar: al sinds omstreeks 600 voor Christus wonen er mensen in dit deel van Groningen. Overal zie je dorpjes op heuvels, of beter: wierden. Deze door mensenhanden gemaakte heuvels kun je zien als de voorloper van de dijken. Dit deel van Groningen was oorspronkelijk namelijk één grote kwelder, een gebied waar eb en vloed vrij spel hadden. Op de wierden konden de mensen hoog en droog wonen. Verbindende schakel was het zoete water, waaronder het Reitdiep. De wandeling voert je langs de boorden van het Reitdiep en zijn voormalige, nog in het landschap zichtbare meanders. 

De thematische routes zijn een initiatief van Stichting Promotie Waddenland en Knowlogy (ontwerper themaroutes) en worden mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Provincie Groningen. 

Tekst:  Nina van den Broek
Omslag: schilderij: Johan Dijkstra - Oude Reitdiepdijken

Geraadpleegde bronnen:
Ben Westerink, ‘Van Wetsinge naar de Hoge Wier’. In: Diepgang. Een kroniek van drie dorpen langs het Reitdiep, jrg 5, nr. 13 april 2017, p. 7-10 (met dank aan Ben Westerink voor de aanvullende mondelinge informatie).


Wandelen door 26 eeuwen bewoningsgeschiedenis

Een gezinswandeling van 3 km die je hoog boven de gewelven van een kerkje brengt, met een spectaculair uitzicht over het Groningerland. Al even bijzonder is de molen van Wetsinge, waar het ouderwets naar graan ruikt. Een oud kerkenpad voert je dwars door het land, langs een afgegraven wierde en een historische begraafplaats. 

Molenaar Bert Leeuw ontvangt u graag elke 2e en 4e zaterdag van de maand voor een rondleiding in De Wetsinger.

De thematische routes zijn een initiatief van Stichting Promotie Waddenland en Knowlogy (ontwerper themaroutes) en worden mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Provincie Groningen. 
Tekst:  Nina van den Broek

Hoog boven de gewelven

Het Groninger platteland oogt plat. Kijk je dieper zie je dat het wordt doorsneden met structuren die ook op het Wad voorkomen. Het brengt je terug naar tijden dat hier de Waddenzee liep. 

Een Engelsman vroeg mij een keer wat het woord 'Ding' / Dinges betekent. Hij hoorde het overal en steeds in relatie tot andere objecten. Ook op deze verhalende route zal je er ook mee worden geconfronteerd, maar dan weer totaal anders ...

De bijzondere Mariakerk is doorgaans afgesloten. 
Voor de sleutel neem contact op met: 
Wim Dalmaijer (Organist) 
Torenstraat 24A Uithuizermeeden. 
mariakerk.uithuizermeeden@gmail.com, tel. 05954 55085.

Uithuizen - Van Borg naar Priel

De wandelroute 'In duizend jaar oude voetsporen' is bijna 19 kilometer lang en voert door Winsum, Schillingeham, Schaphalsterzijjl, Schouwerzijl, Groot Maarslag, Mensingeweer en Maarhuizen. Wandelaars op de route komen onderweg steeds meer te weten over de omgeving. Onderweg popt op diverse locaties informatie op in de vorm van tekst, beeld, kaarten en geluid. 

Deze wandeling neemt je mee door het eeuwenoude landschap rondom Winsum. Je volgt de 1000 jaar oude voetsporen van de monniken van Aduard, loopt over historische laantjes en komt op plekken waar de tijd verstild. Zo sta je stil bij de oude boomgaard in Abelstok met een bijzonder verhaal en kom je alles te weten over de invloed van Aduard op dit gebied. Zo was Schilligeham in de middeleeuwen een kloostervoorwerk van het Cisterciënzerklooster Aduard, dat in de middeleeuwen één van de beroemdste abdijen van Europa was. Met deze informatie in het achterhoofd beleef je het landschap veel intenser. 

Stadswandeling door Winsum.
Deze route bevat tevens een audio rondleiding door Winsum. Een andere interessante en leuke manier om iets van de rijke geschiedenis van het tweelingdorp Winsum-Obergum te zien is met een rondleiding onder begeleiding van een dorpsgids. De wandeling start iedere zaterdag van april t/m september om 10.30 uur vanaf recreatiecentrum Marenland en duurt ongeveer 1,5 uur.
Aanmelden of meer informatie? 
Werkgroep Recreatie en Toerisme (OVW)
via info@bedandbreakfastbatenborg.nl of 06-24757460

De thematische routes zijn een initiatief van Stichting Promotie Waddenland en Knowlogy (ontwerper themaroutes) en worden mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Provincie Groningen. 

Omslagfoto: Rens Klasbeek

In 1000 jaar oude voetsporen

Deze wandeling voert je door het karakteristieke Noord-Groningse wierdenlandschap. Je slingert over ossengangen, trekpaden en voetpaden, langs kronkelende waterloopjes en door karakteristieke wierdendorpjes. Kenmerkend zijn ook de boerderijen buiten de woonkernen, die als bakens in een weids landschap liggen.

De thematische routes zijn een initiatief van Stichting Promotie Waddenland en Knowlogy (ontwerper themaroutes) en worden mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Provincie Groningen. 

Omslagfoto: Groninger Archieven

Hoog en droog op de wierde Baflo

Door kanalisatie kwam het Reitdiep vanaf 1629 dichter bij het dorp te liggen; vanaf 1631 verzorgde een veerman vanaf zijn veerhuis op de dijk de overtocht met de afgesneden
boerderijen en landerijen (de Garnwerderhoek).

Deze korte dorpswandeling vertelt jullie het een en ander over het dorp en hun inwoners.

Openingstijden
- De kerk: april t/m oktober dagelijks van 10:00 - 16:00 uur.
- Galerie de Weergang: mei t/m september op donderdag t/m zondag van 11.00 tot 17.00 uur
- De molen: doorgaans op de zondag van 14.00-17.30 uur  

Overigens: De inwoners van het dorp hebben de bijnaam "Görtvreters". Dit voert terug op een oude legende van een scheepsjager die zich overat aan een bord met Gort. Het dorp heeft een eigen volkslied en een eigen vlag.

De thematische routes zijn een initiatief van Stichting Promotie Waddenland en Knowlogy (ontwerper themaroutes) en worden mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Provincie Groningen. 

Garnwerd, dorp aan zee

Polder Breebaart is de jongste landaanwinningspolder van Groningen. Het gebied werd pas in 1979 ingepolderd maar werd als landbouwgebied niet lang gebruikt. Het Gronings Landschap beheert het gebied en laat het zilte Dollardwater bij hoogtij weer naar binnen stromen, waardoor een brakwater-getijdegebied ontstaat – inmiddels een zeldzaamheid in Nederland. 
Aan de andere kant van de dijk licht de punt van Reide, een prachtig stukje kwelder waar met name bij hoog water veel vogels te vinden zijn.
Deze korte route voert je langs twee werelden: de binnendijkse, beschutte brakwatermoerassen en langs de uitzichtpunten over de buitendijkse, open vlakte van de Punt van Reide. Beide hebben hun eigen vogelwereld. Deze route is het hele jaar door aantrekkelijk, maar met name in voor- en najaar, wanneer de vogelaantallen het hoogst zijn en de vogels vaak van dichtbij te zien zijn. 

Breebaart en Punt van Reide

Achter het jonge dorp Lauwersoog ligt een voor Noord-Nederland onverwacht landschap: een zandig gebied met bossen, droge en natte weiden. Het lijkt wel wat op een duingebied maar dan vlak. Het is een voormalige zandplaat uit de Waddenzee, tjokvol kalkrijke schelpen en daarom rijk aan bijzondere planten. Orchideeën groeien hier met duizenden tegelijk. Ook vind je hier een bosgebied dat je, zeker naar Groningse begrippen, uitgestrekt mag noemen. 
Een groot deel van het gebied is nu militair oefenterrein, maar wel publiek toegankelijk. Dit is een aantrekkelijke wandelroute, met name in de lente en de vroege zomer, wanneer de weides vol staan met bloemen.

Foto: moeraswespenorchis – Crossbill Guides / Dirk Hilbers

Bossen van Lauwersoog

INSTRUCTIE TEKST VOOR OPBOUW ROUTE.
1. Verzamelen foto's en verhalen (bij voorkeur incl. jaartallen zoals bijvoorbeeld het verhaal van Harry Bakker over de Sporthal) via het verzamelbericht in Facebook groep: Je bent Delfzielster als....
2. Op basis van de reacties wordt dit concept steeds bijgesteld: meerdere foto's, betere foto's, uitgebreidere verhalen, juiste positionering, etc.
Als concept is het alleen vindbaar via deze URL. Pas nadat het definitief is word het vrijgegeven aan alle Storytrails gebruikers en sites als VisitWadden. De punten (Storypoints) die je nu via de app. (scannen QR-code) vanuit je huiskamer kunt inzien, kun je in de definitieve versie alleen beleven als je daadwerkelijk op de betreffende locatie bent.
2. Corrigeer dit concept via opmerking onder betreffende bericht 
NB de foto''s worden steeds geplaatst op plek van de fotograaf

Overigens via Touripedia komen dergelijke Storypoints dan bijna automatisch in routes terecht (Stemmen op https://www.toukomst.nl/projecten/touripedia/ ) 


IS DE ROUTE KLAAR, wordt deze tekst vervangen een uitnodiging (Veur & Deur Delfsielters) om deze route te gaan beleven.

Foto: Boerderij Betingeheem 1960

Delfzijl-Noord in de jaren '60

In dit verhaal ga je terug naar plekken die een rol hebben gespeeld in de rijke historie van Farmsum. Vroeger van strategisch belang vanwege de ligging aan de monding van de Eems. 

We gaan terug naar de tijd van de Ripperda’s in de middeleeuwen en word je bewust van hun rol in de ontwikkeling van de provincie Groningen en daarbuiten. Enkele elementen uit die periode zijn nog te vinden in Farmsum, een dorp dat deel uitmaakt van de gemeente Delfzijl. We  lopen langs de oudste Joodse begraafplaats van Groningen en één van de weinige geselpalen die nog in Nederland zijn overgebleven, tegenover het huis dat eens een gevangenis was en het naastgelegen huis waar eens de beul woonde.   
In Farmsum staat een in romanogotische stijl gebouwde, protestantse kerk met een indrukwekkende geschiedenis. Tijdens restauratiewerken in 2011/2012 zijn grafzerken van dominees, kooplieden en lokale adel aangetroffen en nu tentoongesteld. Twee zijn telgen van de machtige families Ripperda en Onsta. 
 
De kerk is op bepaalde tijden opengesteld voor een rondleiding: 
* Elke  zaterdag in juni, juli, augustus en tot half september van 14.00-16.00 uur
* jaarlijks op de Monumentendagen in het tweede weekend van september: in 2019 op 14 en 15 september van 10.00-17.00 uur. 

* U kunt ook op verzoek een rondleiding aanvragen, mail dan naar  dhr. Piet Lanting: p.lanting@hetnet.nl 

* Maandelijks worden orgelconcerten  georganiseerd, de programma’s vindt u op  www.groningenorgelland.nl/agenda/index1.php

--- meer lezen ---

Ontstaan van Farmsum
Het noordwestelijke oude deel van Farmsum is gelegen op een wierde. Omstreeks het jaar 1000 na Chr. wordt voor het eerst gesproken over het dorp Farmsum: Fretmarashem. De naam laat zich verklaren als ‘woonplaats van Fretmar (vermaard door vrede)’. In het jaar 1228 is sprake van Fermeshem. Aan het einde van de 14de eeuw wordt de naam als Fyrmesen geschreven en nog later als Fermissum en Farremsem. De rechtspraak, ook de proosdij over het oosten van Fivelingo en de Oldambten, is dan in handen van de Ripperda’s, de bewoners van het Huis te Farmsum.
Delfzijl, waar Farmsum deel van uitmaakt, wordt voor het eerst genoemd op een oorkonde in 1303.
Wandel in anderhalf uur door de geschiedenis van Farmsum (3,5 km).
Samengesteld door: Milou van der Heide, Bibi Vierdag, Cor Kappen, Ype Poortinga. 
Support: Lammert Hekman (Het Lokaal)
Bronnen: Groninger Archieven; Molendatabase; de Verhalen van Groningen; Emile Wiersum; Wikipedia, Farmsum.net


De kronieken van Farmsum

Of je nu een kommetjes jager bent of een gewone wandelaar. Alles kom je tegen op deze 15 km tocht door de landerijen en bosschages tussen Delfzijl en Appingedam. 

op de foto: Marsum uit wierdenenterpen.nl

(K)ommetje Delfzijl - Appingedam

5700 meter over verharde en onverharde wegen

Het ommetje door Onderdendam langs de huidige kerken en kerkgebouwen, maar ook de historische locaties net buiten het dorp.

Kerkwandelingen

De  middenstand in Onderdendam rond 1950.

In deze wandeling nemen we u mee door Onderdendam in ca. 1950 en de onvoorstelbare hoeveelheid winkels die er toen waren.
Voor de samenstelling hebben we dankbaar gebruik gemaakt van het boek "Bedrijvigheid in de gemeente Bedum 1900 tot 2010", een uitgave van de Historische Vereniging Bedum.

De middenstand rond 1950

Dit is een struinroute van ruim 14 km over onverharde maaipaden door de vroegere zeeboezem, waar ooit de verdwenen rivier de Fivel uitmondde. Zo beleven we hoe het landschap ooit een ruig zee- en waddengebied is geweest.

Struinen door de Fivelboezem. De eerste boeren vestigden zich zo’n 2500 jaar geleden op de hoge kwelderwallen aan de rand van de Fivelzeeboezem. Ondanks alle risico’s voor overstromingen was dit waterrijke en vruchtbare gebied zeer aantrekkelijk. Alle woonplaatsen hadden toegang tot zee. Vis en schaaldieren verrijkten het voedselpakket en er was handel over en weer langs de kust. Hier ontstond al vroeg rijkdom. Rond het begin van de jaartelling ontstond Westeremden, aan de toenmalige monding van de rivier de Fivel in de Fivel-zeeboezem. Kronkelende maren en kavelpatronen, hoogtes en laagtes verwijzen naar de loop van de oude Fivelboezem. Tegenwoordig stroomt hier nog het Westeremder Maar, de Tochtsloot en de Zeemsloot.
Juist het samenspel van natuurlijke ontwikkeling en de invloed van de mens met haar bewoning op de hogere kwelderwallen, maken dit gebied landschappelijk en cultuurhistorisch waardevol. We wensen u veel wandelplezier!

Het Westeremder Ommetje is mede mogelijk gemaakt door de Rabobank, gemeente Loppersum, Stichting Stem, Loket Leefbaarheid, Landschapsbeheer Groningen en Waterschap Noorderzijlvest.
Tekst: Ria van der Ploeg, Roel Olivier en Bianca Elbers Foto’s: Bianca Elbers. Kaart: Esri Nederland, Jan Willem van Aalst - www.imergis.nl


Struinen door de Fivelboezem

8 km, met eventueel een afkorting naar 5 km.

Waar in andere steden van ‘Hofjes’ wordt gesproken’, duiden de Groningers deze plekken aan met ‘Gasthuizen’. Dit maakt de oorspronkelijke functie meteen duidelijk; in de middeleeuwen ving men hier arme en zieke mensen op. Ook pelgrims vonden hier onderdak. Het ‘Pelstergasthuis’ – gelegen aan de rand van de stad – is opgericht als pelgrimsoord. 
Vanaf 1600 kregen de hofjes een andere bestemming en werden de ‘Hofjes’ meer en meer gebruikt als bejaardentehuizen voor de 50 plussers.. 

Over de wandeling
Deze wandeling voert je langs alle bestaande of voormalige gasthuizen. Niet alle gasthuizen hebben hofjes. Degene met hofjes zijn veelal tussen 09:00 uur en 18:00 uur opengesteld voor het publiek. 
Let wel: De hofjes zijn alle bewoond. Respecteer de bewoners met rust en privacy en laat ook geen afval achter. 

De route is 8 km, met een afkorting naar 5 km.
Voor diehards die geen enkel gasthuis willen missen zal t.z.t. in StoryTrails ook een XXL-route (16 Km) opgenomen. De betreffende gasthuizen zelf zijn overigens al wel in deze onderhavige StoryTrail zichtbaar gemaakt, zonder dat de route erlangs loopt,

Veel plezier met deze StoryTrail,
Ype

Bron: wikipedia

Groningen - Gast in de Stad

Het is begin jaren 30 van de vorige eeuw. In Hotel Van Hasselt in Delfzijl wordt een lezing gegeven door de Fransman Jean Duclos. Na afloop vertrekt een gezelschap naar het huis van de familie Poppinga om na te praten. Ook professor Duclos is aanwezig; hij zal bij de familie logeren. Gastheer Koenraad Poppinga brengt de boerendochter Beetje Liewens op de fiets naar huis. Bij terugkomst wordt hij vanuit zijn eigen huis doodgeschoten. 

Commissaris Maigret wordt vanuit Parijs naar Delfzijl gestuurd, omdat er bij de moordzaak mogelijk een Fransman (prof. Duclos) betrokken is.  

Deze ontdekkingstocht naar het oplossen van de moord begint gelijk als in het boek bij het treinstation in Delfzijl en eindigt ergens in Delfzijl als een ‘crime passionel’.

---
Deze route is het kader van Boekenweek 2021 samengesteld door Biblionet in samenwerking met Storytrails en  overgedragen aan Eemsdelta.
Tijdens de route worden relevante onderdelen uit het boek voorgelezen door Tet Luursema.

Maigret, 'geboren' in Delfzijl

Wandelen langs de randen van de bebouwing en het water. En ervaar de rijkdom van het gebied.

Haren  -Glimmen - Paterswolde

Welkom op het Dorpsommetje door Westeremden

Maak een prachtige rondwandeling van ruim een uur vanuit de dorpskern langs de dorpsrand van Westeremden. Zo ervaart u al wandelend met mooie doorkijkjes, het contrast tussen de intimiteit van het historische dorp en de weidsheid van het landschap. Geniet van het weids vergezicht vanaf de wierde en vanaf het Oude Maar (voormalige waddenpriel) en zie de aloude verbinding van het intieme wierdedorp met haar open landschap, dat Westeremden een landschappelijk sieraad maakt. 

Westeremden, een Groningens wierdedorp, bakent hoog boven het landschap. Een karakteristiek aanblik, waar in essentie eeuwenlang niet zo heel veel aan is veranderd. Vanaf de wierde is er in de verte zicht op de Fivelboezem. Hier stroomde ooit de rivier de Fivel, waar dorp en landschap hun ontstaansrecht aan ontlenen. Westeremden (oorspronkelijk ‘Emetha’) dankt haar naam door haar ligging, aan de toenmalige monding van de rivier de Fivel. Hierdoor verkreeg Westeremden in de Middeleeuwen een belangrijk haven- en handelsfunctie.

De dorpskern op de wierde, als ook de afgegraven wierde-segmenten vormen het beschermde dorpsgezicht. Tussen 1903 – 1910 zijn delen aan de west- en zuidkant van de wierde afgegraven. Dit is nog duidelijk te zien aan de steile taluds, die zichtbaar zijn vanaf zuidelijke dorpsrand. Het glooiend terrein aan de oostkant herinnert aan de grote wierde, een reeks van aaneengesloten (huis)wierden en aan het vroegere leven hierop. Bij het afgraven van de wierde heeft men houten staafjes met runeninscripties uit de 5e en 8e eeuw gevonden, welke vermoedelijk afkomstig zijn uit Jutland. 

De wandelroute start op het dorpsplein, waar u ter plaatse van het informatiebord een geplastificeerde routebeschrijving vindt. U kunt deze tijdens de wandeling meenemen, maar graag de geplastificeerde routebeschrijvingen na afloop weer terugleggen. Daarnaast kunt op de site https://westeremden.online/ een digitale versie van de routebeschrijving downloaden. 

Geniet van het gevarieerde rondje dorp, die mooie dorpsgezichten laat zien.


Dorpsommetje Westeremden

Camp Zuiderhorn Warffum, Camping Maarlandhoeve Uithuizen, Haven Onderdendam, Borg Ewsum Middelstum.

Wandel de Trekvaartroute Boterdiep, langs een deel van de originele trekvaartroute in Noord Groningen, over het Warffumermaar en het Boterdiep. Tussen 1663 en 1863 was het een komen en gaan van trekschuiten over deze wateren. Het was de snelweg van die tijd, met een vaste dienstregeling. In het landschap zijn allerlei herinneringen overgebleven. Denk aan rolpalen, oude veerhuizen, bruggen en oude namen als Jaagpad of Trekweg.
De Trekvaartroute Boterdiep richt zich op het trekvaartstelsel dat de passagiers vervoerde. Ook beurtschippers maakten overigens intensief gebruik van trekschuiten om hun waren over water te transporteren.
De geschiedenis van de populaire trekschuit is in de vergetelheid geraakt. Wat zou het leuk zijn om als een zeventiende of achttiende eeuwse passagier de tocht te beleven! Wat zag je onderweg van Warffum naar Onderdendam? Wat speelde zich af in dorpen als Middelstum, Kantens, Uithuizen? Hoe voelde het om zoveel uren in een boot onderweg te zijn? Wat was er te horen, te ruiken? En te proeven?
We nodigen je uit. Ga je mee op reis? Je kan overal op de route starten.

Zie de website www.trekvaartrouteboterdiep.nl voor trekvaartaanbiedingen. 


Trekvaart Boterdiep Wandel

Een tocht helemaal om het Om het Zuidlaardermeer. 

Getracht is steeds zo dicht mogelijk bij de waterkant langs te lopen. Dit geeft een avontuurlijke tocht over pontjes, smalle paadjes en dijken, door uitkijktorens en al niet meer. 
Het is een tocht van 16 km. Door de vele indrukken, afwisseling en vermaak heb je toch wel gauw een 4 tot 5 nodig voor deze tocht.  

Is het weer er naar, dan kun je overwegen zwemkleding mee te nemen, want op diverse plekken zijn mogelijkheden makkelijk het water in (en uit) te komen.

Er zijn weinig verhalen op opgenomen op deze route. De schoonheid van de natuur spreekt voor zich

Paling eten uit het Zuidlaardermeer. 

Welkom op de Ommetjes paden in Groningen

Emo (± 1170-1237), afkomstig uit dit gebied, studeerde met zijn broer in Oxford, Parijs en Orléans. Hij werd pastoor in Huizinge en later stichter en abt van het klooster Bloemhof te Wittewierum. In de beroemde kroniek van de abdij vertelt Emo dat hij ooit in Huizinge op een feestdag, na het eten, een wandeling om het dorp maakte met zijn vriend Hendrik de bouwmeester. Onder het lopen begonnen ze elkaar op te wekken tot een betere levenswandel. Later liep Emo samen met Hendrik naar Rome om
bij de paus zijn gelijk te halen omtrent de schenking van de kerk door de bewoners van Wittewierum. Ze waren 241 dagen 
onderweg.
Hoe hij het Huizingermaar toen overstak weten we niet maar nu kunnen wandelaars via het speciaal voor dit ommetje aangelegde bruggetje een echt rondje om Huizinge maken. De route voert langs bijzondere borgterreinen, de wierde met oude kerk en weidse akker- en weilanden.

Huizinge
Huizinge is een rechthoekig verkaveld wierdedorp, dat ligt in de voormalige Fivelbedding, nog juist in de oude gouw Hunsingo. De nederzetting wordt reeds in 945 in de archieven van het klooster Fulda genoemd. De dorpsnaam betekent de dynge (het ontgonnen land) van een huis of een familie. Huizinge heeft een beschermd dorpsgezicht.

We wensen u veel wandelplezier.

Bewegwijzering 
Het Huizinger Ommetje is op een aantal plaatsen langs de route gemarkeerd met het voetjeslogo. 
In deze Storytrails zijn ook extra aanwijzingen opgenomen om de juiste zijde van de tochtsloten te kiezen.

Praktische informatie
• Bij langdurige regenval is de begaanbaarheid over de maaipaden slecht.
• Alleen toegankelijk tussen zonsopgang en zonsondergang.
• Denk eraan om drinken en eventueel eten mee te nemen.
• U bent hier te gast.
• U loopt op eigen risico.
• Houd de route schoon.
• Honden aan de lijn.
• Wilt u hekken die u opent ook weer goed sluiten.
• Het boerenlandpad is gesloten op 31 december.

Kijk voor meer Ommetjes op de website www.landschapsbeheergroningen.nl 
Het Huizinger Ommetje is mede mogelijk gemaakt door de Provincie Groningen, SNS Fonds Middelstum, Landschapsbeheer Groningen, NAM, de Rabobank en Gemeente Loppersum.


Huizinger Ommetje oftewel "Emo’s Ommetje"

Welkom op de Historische route door Westeremden

Ontdek het rijke verleden van Westeremden met deze wandelroute door de historische dorpskern langs 7 karakteristieke en monumentale gebouwen van het beschermde dorpsgezicht. Deze historische gebouwen vertellen in een notendop de geschiedenis van Westeremden, wat de betekenis in het verleden was, maar ook wat het in het heden is. Bezoek de Middeleeuwse Andreaskerk en de Boaz-kerk in Amsterdamse School stijl, beide rijksmonumenten, die via deze route verbonden zijn.   

De wandelroute start op het dorpsplein, waar u ter plaatse van het informatiebord een geplastificeerde routebeschrijving vindt. U kunt deze tijdens de wandeling meenemen, maar graag de geplastificeerde routebeschrijvingen na afloop weer terugleggen. Daarnaast kunt u op de site https://westeremden.online/ een digitale versie van de routebeschrijving downloaden. 

Geniet ook van het weids vergezicht vanaf het historische kerkpad ten oosten van de Andreaskerk, een prachtige korte wandeling, die langs de cultuurhistorische hoogtepunten van Westeremden voert.


Historische route Westeremden

U gaat een Wandelcafé route lopen.

U start bij Pannenkoekhuis Paviljoen Appèlbergen

Deze wandeling is tot stand gekomen door een samenwerking van Landschapsbeheer Groningen en Staatsbosbeheer, in het kader van het project Natuur met (W)aarde. Anja Verbers, februari 2012.
www.landschapsbeheergroningen.nl
Bezoek ons op Facebook: Geopark de Hondsrug Wandelcafé's

Aardkundige wandeling Appelbergen

Wandelen en fietsen langs bijzondere oorlogsverhalen

Het is nu misschien moeilijk voor te stellen, maar aan het einde van de Tweede Wereldoorlog regende het bommen en granaten in het noordoosten van Groningen. In de laatste oorlogsdagen werden de dorpen van de voormalige gemeente Bierum het strijdtoneel van de Canadese en Duitse troepen.

Deze route voert langs de historische dorpjes en door het prachtige weidse landschap, en laat je onderweg kennismaken met indrukwekkende oorlogsverhalen. Niet alleen verhalen over de bevrijding, maar ook over verzet, onderduikers, militaire strijd en het alledaags leven ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. In elk dorp vind je een informatiebord met daarop een bijzonder verhaal. Meer lezen? Scan dan de QR-code op de borden.  

Deze route is  is mede mogelijk gemaakt door 6-dorpen-tocht, gemeente Delfzijl, Nationaal Fonds voor Vrede Vrijheid en Veteranenzorg, provincie Groningen, Vrijdag, De Verhalen van Groningen en gemeente Eemsdelta.


Zes dorpen bevrijdingstocht

Aan het begin van onze jaartelling was de regio rond Appingedam een dichtbevolkte streek. Omdat de zee regelmatig de open kwelders overstroomde, wierpen de bewoners wierden (kunstmatige heuvels) op om hun huizen op te bouwen. In de middeleeuwen werden kerken meestal midden op de wierde gebouwd. In de omgeving van Appingedam zijn daarvan een paar prachtige voorbeelden bewaard gebleven. Ook in Appingedam vinden we interessant religieus erfgoed, zoals een kerk in de bouwstijl van de Amsterdamse School, een Molukse kerk en een synagoge. Deze wandelroute leidt langs het rijke religieuze verleden van deze regio.
U kunt kiezen uit een korte (11,7 km) en een lange (21 km) wandeling. Beide wandelingen beginnen bij de VVV. 

Wandelen langs religieus Erfgoed

Water is belangrijk voor Appingedam. Door haar ligging aan het Damsterdiep (voorheen De Delf) en de open verbinding met de zee kon de stad uitgroeien tot een belangrijke handelsplaats met een bloeiende economie. Tot halverwege de 20e eeuw was Appingedam het onbetwiste centrum van de regio. Langs het Damsterdiep staan de gebouwen die herinneren aan deze economische bloeiperiode en de rol die Appingedam speelde in de regio. Langs en vanaf het water is de geschiedenis van de stad goed te ‘lezen’.

Stad langs het Water

Ontdek de mooiste gebouwen van Appingedam. Middeleeuwse steenhuizen en hangende keukens in de oude binnenstad. Panden in de stijl van de Amsterdamse School in nieuwere wijken. Geniet van prachtige architectuur en monumenten!

Monumentale Architectuurroute

Appingedam is naast Groningen de enige stad van middeleeuwse oorsprong in de provincie. Ontstaan als handelsnederzetting met een bloeiperiode in de middeleeuwen zijn de sporen van een rijk verleden nog overal vindbaar in de stad. Het thema Macht en Pracht is Appingedam dan ook op het lijf geschreven, zoals u ongetwijfeld zult beamen na het maken van de onderstaande wandeling.

Deze route langs Monumenten is opgesteld door Museum Stad Appingedam o.a. voor de Open Monumentenweekenden.

Macht & Pracht

Deze regio wordt al sinds de prehistorie bewoond. Het Delfzijl zoals we dat nu kennen ontstond in de 13de eeuw aan de monding van de Delf, het huidige Damsterdiep. In 1317 werden er drie zijlen (sluizen) in de Delf aangelegd. Hierdoor werd Delfzijl een strategisch punt voor de handelsroute vanuit Groningen en het scheepvaartverkeer op de Eems. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd de plaats een schans met grachten en bastions. Hierna groeide Delfzijl uit tot een internationale havenplaats. In de tweede helft van de vorige eeuw werd de regio door de overheid aangewezen als gebied voor economische ontwikkeling en startte de aanleg van een diepzeehaven. Met diverse scheepswerven en een groot chemiepark is Delfzijl een van de grootste havensteden van Nederland. Deze rondwandeling van ongeveer 7 kilometer leidt je langs de havens van Delfzijl en diverse aan de scheepvaart gerelateerde bezienswaardigheden.

Havenstad Delfzijl

Delfzijl ontstond in de 13-de eeuw aan de monding van de Delf, het huidige Damsterdiep. In 1317 werden er drie zijlen (sluizen) in de Delf aangelegd, waardoor de handel, de scheepvaart en dus ook het aantal inwoners toenamen. In 1580, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, bouwden de watergeuzen de Kleine Schans. Deze schans viel al snel in handen van de Spaanse bezetters. In 1591 veroverden Prins Maurits en Graaf Willem Lodewijk de schans. Onder leiding van vestingdeskundige en veldheer Johan van den Kornput werd de schans versterkt met grachten, een vestingwal, bastions en singels.

Hiervan is nog slechts een deel zichtbaar. Later groeide de schans uit tot een internationale havenplaats. In 1825 behoorde Delfzijl tot de allerlaatste Nederlandse plaatsen waaraan stadsrechten werden toegekend.

Deze rondwandeling van ongeveer 4 kilometer leidt je langs cultuurhistorische bezienswaardigheden in Delfzijl. Startpunt van de route is: Molen Adam op Molenberg 21.

Cultuurhistorisch ommetje

De stad Appingedam groeide in de tweede helft van de middeleeuwen uit tot de belangrijkste handelsplaats van de regio en wist deze positie eeuwen vast te behouden. De rijke bewoners lieten prachtige panden bouwen om hun welvaart te tonen. In het centrum is deze vroegere rijkdom nog steeds te bewonderen. Deze korte stadswandeling door de mooiste steegjes en over de vele bruggetjes van de stad onthult het belangrijkste erfgoed van middeleeuws Appingedam.

Dwalen en genieten

De Delfzijlse wijk Oud-West ligt ten opzichte van het centrum aan de overkant van de gracht. De wijk wordt daarom ook wel ‘Over de gracht’ genoemd. Een andere naam is de Zeeheldenbuurt, omdat de straatnamen naar zeelhelden zijn vernoemd. Het oudste gedeelte van Oud-West is gebouwd in de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw. Veel van de gebouwen zijn gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School. Kenmerkend aan deze stijl is het baksteen en de versieringen in de gevels. Deze versieringen zijn ook van baksteen of anders van natuursteen. De gevels zijn vaak plastisch. Ook typerend zijn de laddervensters, steile daken en torentjes. Deze korte rondwandeling leidt je door de straten van Oud-West. Laat je verrassen door de vele bouwkenmerken van de Amsterdamse School die je in de gebouwen zult herkennen. Startpunt van de route is het gemeentehuis (Johan van den Kornputplein 10).

Amsterdamse School

Wandel een ontdekkingsreis van ca 4 km achter het hotel en verbaas u wat de natuur laat zien! 
Wandel tegen de wijzers van de klok in.

Westerbroek

Een wandeling om uw omgeving op te nemen. Ontdek de historie, de gemeenschapszin en de prachtige natuur.

Noordlaren, Noordlaarderbos

Meerwijk, Waterjufferroute

Meerwijk Leijnwijk

De Mikkelhorst grenst aan natuurgebied De Oostpolder, met een prachtig gevarieerd beekdallandschap waar je heerlijk kunt wandelen. De Oosterpolder is onderdeel van het Zuidlaardermeergebied en dat maakt weer deel uit van het beekdalsysteem van de Hunze. Deze polder met z’n bosjes en weiden, vormt een oase van rust te midden van de omringende woonwijken, weg- water- en spoorwegen. Het is een toevluchtsoord voor vele diersoorten en in de schemering zie je er de reeën grazen.
Bron: De Mikkelhorst.

Haren, Oosterpolder Mikkelhorst

Wandelen van paviljoen Sassenhein naar  Appelbergen en terug.

Haren Appelbergen

Wandel aan en langs de rand van De Hondsrug. Ervaar het veengebied en het zandgedeelte. 

Haren - Onnen - Appelbergen

Het Noordlaarderbos is een bos en natuurgebied in de Nederlandse provincie Groningen. Het is sinds de jaren 1930 voor een groot deel eigendom van de Vereniging Natuurmonumenten. Met een oppervlakte van 120 hectare behoort het tot de grootste bossen van de provincie.
Appelbergen is de naam van een voormalig militair oefenterrein en tegenwoordig een bos met heide- en veenrestanten ten oosten van Glimmen.
Groningers spreken de naam uit met de klemtoon op de eerste e, dus als het woord appel, in de juridische / militaire betekenis. Van oorsprong werd de naam uitgesproken met klemtoon op de a, dus als het woord appel (= vrucht), waarbij appel verwijst naar dennenappels. De verschuiving van klank is het gevolg daarvan dat het bos jarenlang als oefenterrein werd gebruikt. De als grap bedoelde uitspraak is ondertussen ingeburgerd, zodat veel Groningers degenen die de naam "fout" uitspreken corrigeren.
De Oosterpolder is een voormalig waterschap in de provincie Groningen.
Het schap lag ten oosten van Haren aan de voet van de Hondsrug. De noordoostgrens lag langs het Winschoterdiep, de zuidoostgrens globaal op de N860, de westgrens op de Middelhorsterweg en de Oosterweg en de noordgrens op de Noorderzanddijk.
Bron: Wikipedia

Glimmen Appelbergen Noordlaarderbos Oostpolder

Een rondwandeling aan de hand van korte historische verhalen met beeld van een 'kenner' van het dorp.

Glimmen

In deze dagwandeling veel water. De route voert deels over het jaagpad langs het Damsterdiep, waarover vanaf 1650 een trekschuit voer. Bij de wierdedorpen Biesum en Uitwierden loopt de wandeling langs een oude dobbe.

Waterwegen en zijlen

Een wandeling door het oude wierdenland van Groningen, waar straatnamen herinneren aan de adellijke families die hier hun borgen hadden. Neem Rasquert, het dorp dat nooit een kerk bezat, maar wel twee adellijke huizen.

Vijf wierdenroute

Zijn Leermens en Eenum duidelijke dorpen opgebouwd rondom een wierde, zijn Zeerijp en 't Zandt dijkdorpen. De structuur zegt overigens weinig over het tijdstip van het ontstaan van het dorp (wierden waren er eerder dan dijken), want het is best mogelijk dat de dijk is ontstaan door het verbinden van wierden, zoals hier in Zeerijp.

In de kerk is een audio rondleiding van Willem Jan van Eck

Afbeelding: https://kerkfotografie.nl/

Zeerijper Rouwbordenschennis

DEZE WANDELING IS IN ONTWIKKELING EN WORDT IN APRIL FEESTELIJK VRIJGEGEVEN.
Deze wandeling voert door het dorp Pieterburen waar in de 16e eeuw de roemruchte Diederik Sonoy stierf. 

Met deze Storytrail beleef je opnieuw het verhaal van Sonoy, de passiemoord op borg Dijksterhuis, de verdwenen rouwborden van Petruskerk ... en nog veel meer.  


Petruskerk - je moet er naartoe om het te beleven!

ROUTE IN OPBOUW

Oosterwijtwerd is van de prille oorsprong een wierde en als je goed kijkt kun de contouren ervan nog terugzien. Doordat het een knooppunt was van vele karrewegen is de ronding, zoals je die in Leermens aantreft hier niet meer zichtbaar. Ook de verkoop van het rijke wierdegrond rond 1900 heeft een grote invloed gehad op de structuur van het dorp.  
Oosterwijtwerd daarom vermijden? Nee het dorp heeft nog veel leuks te verbergen. De huidige bewoners hebben heel gedetailleerd de geschiedenis ervan vastgelegd, Delen ervan zijn opgenomen in deze dorpswandeling. 

Op het picknickbankje achter de kerk beleef je een van de mooiste uitzichten van deze streek. Kom ons bezoeken om het te ervaren.


Oosterwijtwerd: Dorpswandeling met adembenemend uitzicht

De wandeling voort door een landschap dat 1000 jaar geleden nog tot de Waddenzee behoorde. Men woonde toen op wierden (letterlijk: aarden woonheuvel), gebouwd van kwelderplaggen, mest en afval. Na het jaar 1000 zijn de bewoners dijken aan het aanleggen als bescherming tegen het woeste zeewater. Het voormalige kwelderland kon nu ook bewoond worden. het aangeslbde land buiten de dijken behoorde toe aan de aanliggende boeren, die het vruchtbare land na verloop van tijd steeds weer inpolderden. Door de uitoefening van dit recht van opstrek werden de landerijen steeds groter. De imposante boerderijen getuigen hier nog van.
Je bent te gast op het land van een aantal boeren, volg daarom de aangegeven route over de onverharde paden.

Honden zijn op deze tocht niet toegestaan, zelfs niet aangelijnd. Honden zijn vaak besmet met Neospora en dit veroorzaakt abortussen bij koeien.

Bij 't Houweel is een kleine parkeerplaats. Wilt u deze gebruiken om het (landbouw)verkeer niet te hinderen?

Partijen houden zich het recht voor om het pad
at te sluiten als omstandigheden daartoe aanleiding
geven. Dit is een gezamenlijke uitgave van De vereniging
voor Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer
Noord-Groningen 'Wierde & Dijk' in
samenwerking met Stichting Oude Groninger
Kerken en Kunstenaarscollectiet Andorra.

Landloop (Wierhuizen)

Voorafgaand of na uw bezoek aan de Mariakerk in Krewerd kunt u kiezen uit twee routes. Een van 4 km en een route van 10 km.  Die van 10 km voert langs oude wierden en veldpaden. Die van 4 km is volledig geasfalteerd.   

Notitie: Deze Storytrails is nieuw en de volledige verhalen-set is nog in ontwikkeling, maar het concept op zich is al mooi om te beleven.

Krewerd: Van de oude Kloosterweg naar het Kerkenpad

Deze wandeling laat u het Middelstum beleven uit de Middeleeuwen.

Beleef o.a. hoe de spanningen tussen de Schieringers en Vetkopers Onno Ewsum tegen de wil van Groningen deed besluiten een zware gevechtstoren te bouwen. Een toren die nu al 5 eeuwen standhoudt. 

Ervaar ook hoe de kruistochten van Onno hem bewogen de kerk behoorlijk te verbouwen. Een kerk die terecht naar voren is geschoven als een van de Kerken die deel uitmaken van Het Grootste Museum van Nederland.

Notitie: Deze route is nieuw en nog niet formeel getest, maar wel degelijk te beleven. 

Historisch bewogen Middelstum

Een korte dorpswandeling door Eenum. In en om de kerk een audio rondleiding van Margreet Bakker.

Afbeelding: https://www.ghardeman.nl/



Eenum, de steen van Albarda.

Een heerlijke wandeling door prachtig oud landschap en langs bijzondere bezienswaardigheden met een interessant verhaal, zoals het terrein waar ooit de Asingaborg stond, de bijzondere pastorie van Niekerk en natuurlijk de vissershaven van Zoutkamp.

De Marneroute

Een wandeling door de Graanrepubliek die Frank Westerman zo mooi heeft beschreven. Het landschap maakt de geschiedenis tastbaar: de rijkdom van de herenboeren, de graanbaronnen en het harde leven van de boerenarbeiders en -meiden.

Alle storytrails routes groningen