1 Dorpsplein

original

image.w500

Jimbo

2. Kerkpaden

3. Het Maarvliet

4. De Har

5. Ol Fort

6. Het Westeremdermaar en de Fivel

7. De Zeemsloot en een dam in de Fivel

8. Westeremder Voorwerk

9. Het Oude Maar

Dit is een struinroute van ruim 14 km over onverharde maaipaden door de vroegere zeeboezem, waar ooit de verdwenen rivier de Fivel uitmondde. Zo beleven we hoe het landschap ooit een ruig zee- en waddengebied is geweest.

Struinen door de Fivelboezem. De eerste boeren vestigden zich zo’n 2500 jaar geleden op de hoge kwelderwallen aan de rand van de Fivelzeeboezem. Ondanks alle risico’s voor overstromingen was dit waterrijke en vruchtbare gebied zeer aantrekkelijk. Alle woonplaatsen hadden toegang tot zee. Vis en schaaldieren verrijkten het voedselpakket en er was handel over en weer langs de kust. Hier ontstond al vroeg rijkdom. Rond het begin van de jaartelling ontstond Westeremden, aan de toenmalige monding van de rivier de Fivel in de Fivel-zeeboezem. Kronkelende maren en kavelpatronen, hoogtes en laagtes verwijzen naar de loop van de oude Fivelboezem. Tegenwoordig stroomt hier nog het Westeremder Maar, de Tochtsloot en de Zeemsloot.
Juist het samenspel van natuurlijke ontwikkeling en de invloed van de mens met haar bewoning op de hogere kwelderwallen, maken dit gebied landschappelijk en cultuurhistorisch waardevol. We wensen u veel wandelplezier!

Het Westeremder Ommetje is mede mogelijk gemaakt door de Rabobank, gemeente Loppersum, Stichting Stem, Loket Leefbaarheid, Landschapsbeheer Groningen en Waterschap Noorderzijlvest.
Tekst: Ria van der Ploeg, Roel Olivier en Bianca Elbers Foto’s: Bianca Elbers. Kaart: Esri Nederland, Jan Willem van Aalst - www.imergis.nl


default

Struinen door de Fivelboezem

jimbo

Westeremderommetje 14km

Welkom op de Historische route door Westeremden

Ontdek het rijke verleden van Westeremden met deze wandelroute door de historische dorpskern langs 7 karakteristieke en monumentale gebouwen van het beschermde dorpsgezicht. Deze historische gebouwen vertellen in een notendop de geschiedenis van Westeremden, wat de betekenis in het verleden was, maar ook wat het in het heden is. Bezoek de Middeleeuwse Andreaskerk en de Boaz-kerk in Amsterdamse School stijl, beide rijksmonumenten, die via deze route verbonden zijn.   

De wandelroute start op het dorpsplein, waar u ter plaatse van het informatiebord een geplastificeerde routebeschrijving vindt. U kunt deze tijdens de wandeling meenemen, maar graag de geplastificeerde routebeschrijvingen na afloop weer terugleggen. Daarnaast kunt u op de site https://westeremden.online/ een digitale versie van de routebeschrijving downloaden. 

Geniet ook van het weids vergezicht vanaf het historische kerkpad ten oosten van de Andreaskerk, een prachtige korte wandeling, die langs de cultuurhistorische hoogtepunten van Westeremden voert.


Historische route Westeremden

Welkom op het Dorpsommetje door Westeremden

Maak een prachtige rondwandeling van ruim een uur vanuit de dorpskern langs de dorpsrand van Westeremden. Zo ervaart u al wandelend met mooie doorkijkjes, het contrast tussen de intimiteit van het historische dorp en de weidsheid van het landschap. Geniet van het weids vergezicht vanaf de wierde en vanaf het Oude Maar (voormalige waddenpriel) en zie de aloude verbinding van het intieme wierdedorp met haar open landschap, dat Westeremden een landschappelijk sieraad maakt. 

Westeremden, een Groningens wierdedorp, bakent hoog boven het landschap. Een karakteristiek aanblik, waar in essentie eeuwenlang niet zo heel veel aan is veranderd. Vanaf de wierde is er in de verte zicht op de Fivelboezem. Hier stroomde ooit de rivier de Fivel, waar dorp en landschap hun ontstaansrecht aan ontlenen. Westeremden (oorspronkelijk ‘Emetha’) dankt haar naam door haar ligging, aan de toenmalige monding van de rivier de Fivel. Hierdoor verkreeg Westeremden in de Middeleeuwen een belangrijk haven- en handelsfunctie.

De dorpskern op de wierde, als ook de afgegraven wierde-segmenten vormen het beschermde dorpsgezicht. Tussen 1903 – 1910 zijn delen aan de west- en zuidkant van de wierde afgegraven. Dit is nog duidelijk te zien aan de steile taluds, die zichtbaar zijn vanaf zuidelijke dorpsrand. Het glooiend terrein aan de oostkant herinnert aan de grote wierde, een reeks van aaneengesloten (huis)wierden en aan het vroegere leven hierop. Bij het afgraven van de wierde heeft men houten staafjes met runeninscripties uit de 5e en 8e eeuw gevonden, welke vermoedelijk afkomstig zijn uit Jutland. 

De wandelroute start op het dorpsplein, waar u ter plaatse van het informatiebord een geplastificeerde routebeschrijving vindt. U kunt deze tijdens de wandeling meenemen, maar graag de geplastificeerde routebeschrijvingen na afloop weer terugleggen. Daarnaast kunt op de site https://westeremden.online/ een digitale versie van de routebeschrijving downloaden. 

Geniet van het gevarieerde rondje dorp, die mooie dorpsgezichten laat zien.


Dorpsommetje Westeremden

Welkom op de Ommetjes paden in Groningen

Emo (± 1170-1237), afkomstig uit dit gebied, studeerde met zijn broer in Oxford, Parijs en Orléans. Hij werd pastoor in Huizinge en later stichter en abt van het klooster Bloemhof te Wittewierum. In de beroemde kroniek van de abdij vertelt Emo dat hij ooit in Huizinge op een feestdag, na het eten, een wandeling om het dorp maakte met zijn vriend Hendrik de bouwmeester. Onder het lopen begonnen ze elkaar op te wekken tot een betere levenswandel. Later liep Emo samen met Hendrik naar Rome om
bij de paus zijn gelijk te halen omtrent de schenking van de kerk door de bewoners van Wittewierum. Ze waren 241 dagen 
onderweg.
Hoe hij het Huizingermaar toen overstak weten we niet maar nu kunnen wandelaars via het speciaal voor dit ommetje aangelegde bruggetje een echt rondje om Huizinge maken. De route voert langs bijzondere borgterreinen, de wierde met oude kerk en weidse akker- en weilanden.

Huizinge
Huizinge is een rechthoekig verkaveld wierdedorp, dat ligt in de voormalige Fivelbedding, nog juist in de oude gouw Hunsingo. De nederzetting wordt reeds in 945 in de archieven van het klooster Fulda genoemd. De dorpsnaam betekent de dynge (het ontgonnen land) van een huis of een familie. Huizinge heeft een beschermd dorpsgezicht.

We wensen u veel wandelplezier.

Bewegwijzering 
Het Huizinger Ommetje is op een aantal plaatsen langs de route gemarkeerd met het voetjeslogo. 
In deze Storytrails zijn ook extra aanwijzingen opgenomen om de juiste zijde van de tochtsloten te kiezen.

Praktische informatie
• Bij langdurige regenval is de begaanbaarheid over de maaipaden slecht.
• Alleen toegankelijk tussen zonsopgang en zonsondergang.
• Denk eraan om drinken en eventueel eten mee te nemen.
• U bent hier te gast.
• U loopt op eigen risico.
• Houd de route schoon.
• Honden aan de lijn.
• Wilt u hekken die u opent ook weer goed sluiten.
• Het boerenlandpad is gesloten op 31 december.

Kijk voor meer Ommetjes op de website www.landschapsbeheergroningen.nl 
Het Huizinger Ommetje is mede mogelijk gemaakt door de Provincie Groningen, SNS Fonds Middelstum, Landschapsbeheer Groningen, NAM, de Rabobank en Gemeente Loppersum.


Huizinger Ommetje oftewel "Emo’s Ommetje"

Zijn Leermens en Eenum duidelijke dorpen opgebouwd rondom een wierde, zijn Zeerijp en 't Zandt dijkdorpen. De structuur zegt overigens weinig over het tijdstip van het ontstaan van het dorp (wierden waren er eerder dan dijken), want het is best mogelijk dat de dijk is ontstaan door het verbinden van wierden, zoals hier in Zeerijp.

In de kerk is een audio rondleiding van Willem Jan van Eck

Afbeelding: https://kerkfotografie.nl/

Zeerijper Rouwbordenschennis

Een korte dorpswandeling door Eenum. In en om de kerk een audio rondleiding van Margreet Bakker.

Afbeelding: https://www.ghardeman.nl/



Eenum, de steen van Albarda.

Deze wandeling laat u het Middelstum beleven uit de Middeleeuwen.

Beleef o.a. hoe de spanningen tussen de Schieringers en Vetkopers Onno Ewsum tegen de wil van Groningen deed besluiten een zware gevechtstoren te bouwen. Een toren die nu al 5 eeuwen standhoudt. 

Ervaar ook hoe de kruistochten van Onno hem bewogen de kerk behoorlijk te verbouwen. Een kerk die terecht naar voren is geschoven als een van de Kerken die deel uitmaken van Het Grootste Museum van Nederland.

Notitie: Deze route is nieuw en nog niet formeel getest, maar wel degelijk te beleven. 

Historisch bewogen Middelstum

De Maria Lichtmis Wintertocht wordt jaarlijks rond twee februari  georganiseerd met ontmoeting, cultuur en lekkernijen langs de vier kerken van Eenum, Leermens, ’t Zandt, Zeerijp.

Gedurende de rest van het jaar is de route ook toegankelijk en van 1 april tot 1 oktober zijn de kerken ook open. De gezelligheid, muziek en kunst en al het lekkers moet je dan zelf verzorgen.

Over Maria Lichtmis
Begin februari voelt het vaak nog als hartje  winter, maar de dagen beginnen al merkbaar  te lengen. In de tijd dat deze kerken gebouwd  werden – de Middeleeuwen – werd het jaar  beleefd volgens het ritme van de kerkelijke  agenda. Heiligendagen speelden daarin een  belangrijke rol. Op 2 februari was het Maria  Lichtmis. Dit was één van de twee dagen  waarop de plattelandsbevolking van werk of hoeve kon veranderen (de andere dag was 11  november, Sint- Maarten). In de loop der eeuwen werd het traditie om op deze dag  pannenkoeken te bakken.  De vorm en kleur van de pannenkoeken worden ook gezien als een verwijzing naar de zon en het licht. De traditie zegt dat wie met Lichtmis pannenkoeken eet een voorspoedig jaar zal hebben.

Foto: Teunis Haveman.

Maria Lichtmis Wandeltocht

Op de audiotour wordt u begeleidt door Nane van der Molen. 

De tour begint bij de ingang aan de zuidzijde van de kerk

Druk op de Playknop om de tour te starten.

Storytrails