Universiteit (oud-Kruisheerenklooster)

Van 1585 tot 1811 had Franeker een universiteit. De keuze viel op Franeker, en niet op Leeuwarden, omdat de Friese hoofdstad nogal wat te stellen had met de Friese edelen. In Franeker was het relatief rustig op het oorlogsfront (80 jarige oorlog). Bovendien was er ruimte in het pas ontruimde Kruisheerenklooster (Academiastraat 10), ook wel Kruisbroedersklooster genoemd. Dit klooster werd in 1468, of zoals anderen willen in 1476 gesticht door Siardus Watkens, de pastoor van Arum. Als Willem van Oranje in 1584 wordt vermoord, blijkt dat zijn plaatsvervanger Willem Lodewijk veel sympathie heeft voor de Friese universiteitsplannen. Er komt schot in de zaak en in 1585 worden geleerden uitgenodigd voor de faculteiten godgeleerdheid, rechten, geneeskunde en letteren/wijsbegeerte. Aanvankelijk kiezen veel studenten voor Franeker (waaronder René Descartes en Anna Maria van Schurman), mede door de goede hoogleraren. In de 18de eeuw loopt het aantal studenten terug. Deels door geldgebrek en dus minder klinkende namen, maar ook door de concurrentie van andere universiteiten en de minder populair geworden academische rondreis. In 1811 heft keizer Napoleon de universiteit op. (Bron: franekeruniversiteit.nl en Tresoar).